„Paszporty Paragwaju”
pierwszy dokument o Grupie Berneńskiej

To była prawdziwa gratka dla pasjonatów historii. W czwartek 21 marca w Wadowickiej Bibliotece Publicznej zaprezentowano film „Paszporty Paragwaju”.

Jest to dokument, całkowicie sfinansowany przez IPN, opowiadający o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko-żydowskiej struktury zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów, w celu ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Sfałszowane paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły ich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady.

W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie w latach 1939-45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss.

Co ciekawe, obecnie powstaje lista wszystkich osób, które były posiadaczami fałszywych paszportów. Na dzień obecny znanych jest z imienia i nazwiska ponad 600 osób, które dzięki podjętym działaniom przeżyło zagładę. Ambasador Kumoch zastrzegł przy tym, że ta liczba może być znacznie większa, ponieważ obecnie znamy losy tylko części osób, objętych akcją paszportyzacji.

Projekcja filmu została poprzedzona krótkim wprowadzeniem historyka. Pan Łukasz Płatek z IPN przybliżył losy Żydów w Polsce i w Europie, opowiedział o antysemityzmie oraz o różnych formach pomocy udzielanej narodowi żydowskiemu.